وبلاگ
طبیعت درون
اولین بحث و پخش در طب سنتی امور طبیعی است و شامل ارکان ،مزاج، اخلاق، اعضا، ارواح ،قوا و افعال می باشد حتما باید طبیعت را بشناسیم .خیلی ها از شنیدن طبیعت به یاد سبزی گل و گیاه می افتند ،اما طبیعت از دیدگاه اطباء یعنی قوه مدبره ای که درون انسان است و بدون اراده کارهای مربوط به بدن را انجام می دهد .یعنی یک سیستم هوشمندی که اتوماتیک کارهای بدن را انجام می دهد و بسیاری از بیماری ها را همین قوه مدبره می تواند اصلاح کند .بقراط حکیم می گوید” الطبیعت اکبر الاطبا “یعنی طبیعت بزرگترین اطبا است و در جای دیگر می گوید : یعنی طبیعت می تواند در شفا بیماری ها کفایت کند. پس لازم است این طبیعت را بشناسیم. قدرت طبیعت این است که مواد زائد را از نزدیک ترین مسیر دفع می کند. مثلا فضولات مغزی و دماغی را از طریق بینی دفع می کند و فضولات پوست را از طریق تعریق پاکسازی می کند .امام رضا (علیه السلام) در رساله الذهبیه می فرمایند “ملکی درون شماست که کارهای مربوط به بدن شما را انجام می دهد .این همان قوه مدبره و شعوری است که می تواند بدن را از بیماری ها و مشکلات پاکسازی کند و ما باید در مسیری که طبیعت می خواهد حرکت کند حرکت نماییم برای همین است که حکمای ما می گویند پزشک و طبیب باید خادم طبیعت باشد .پس طبیعت یک قوه مدبره ای است درون ما که باید آن را یاری کرده و به حرف آن گوش دهیم .می گویند پزشکی موفق است که همزبانی با طبیعتی که صاحب شعور است را یاد بگیرد نه اینکه آن را سرکوب کند و از پا درش بیاورد .این همزبانی چگونه ایجاد می شود ؟ ما باید ابتدا طبیعت را بفهمیم و بعد وارد مزاجشناسی شویم .خود طبیعت یک سیستم هوشمند است .ممکن است بارها اتفاق بیفتد که بدن ما به چیزی نیازمند نباشد، اما ما عملکرد مناسبی نداریم، مثلا فردی که مریض می شود نباید غذاهای غلیظ و سنگین بخورد طبیعت درونش هم میلی ندارد که چرا طبیعت هوشمند بدن مشغول مبارزه با بیماری است در اینجا به غلط با بی اشتهایی مریض مقابله می کنیم و باعث می شویم بخشی از قوای بدن درگیر حذف و جذب شود و از مبارزه با بیماری غافل گردد .
توجه:
ما اگر مزاج بدنمان ،غذاها، فصول ،سن، مکان ها، رنگ ها، رفتارهای مثبت و منفی و خیلی از چیزهای دیگر را نتوانیم تشخیص دهیم بعدا دچار مشکل خواهیم شد .بنابراین باید این مسئله را جدی بگیریم.
معرفی انواع مزاج‌ها
مزاج گرم و تر
گروهی که در این خیل قرار می‌گیرند گرم و تر یا دموی‌ها هست و تعدادی تعدادی ساختار جسمی روحی و روانی دارند:
- از لحاظ ساختار جسمی می‌توانیم بگوییم که دارای گونه‌های سرخ و گلگونی هستند و همچنین می‌توانند هیکل درشتی داشته باشند فعال ، پرکار و پر انرژی هستند.
- گرمی و تری باعث آرامش و حرکت می‌شود و به واسطه گرمی که دموی‌ها دارند می‌توانند جنب و جوش خوبی داشته باشند و به به خاطر رطوبت می‌توانند آرامش خود را حفظ کنند.
- می توانند هیکل های درشت و تنومند داشته باشند.
- دارای صدای رسا ،بشاش و شاداب ، خندان و بذله گو می باشند.
- از نظر خواب اگر رطوبت غلبه کند می توانند خواب طولانی داشته باشند و اگر گرمی غلبه کند می توانند خوابشان کم باشد یعنی می توانند دارای خواب زیاد یا کم باشند. به این نکته باید توجه داشته باشیم که در بهار خواب دموی ها زیاد می شود.
- درشتی هیکل دموی ها از چربی نیست بلکه عضلانی است.
- قدرت حذف و اشتهای دموی ها خیلی خوب است.
- دموی ها تحمل گرما و سرما را دارند
- میل به شیرینی و ترشی دارند.
- -توان جسمی بسیار بالایی دارند
11-از لحاظ ساختار روانی خوش خلق با صفا و صمیمی می باشند
12- دموی ها افراد شجاع و جسوری هستند .
13- به ادبیات شعر و طبیعت علاقه فراوانی دارند .
14- مشکل این افراد این است که از نظم کمتری برخوردار هستند و کارهای مختلفی را با هم انجام می دهند.
15- گرم و تر ها دیر عصبانی می شوند اما اگر عصبانی شوند خشمشان زیاد است ولی بعد از عصبانیت زود فراموش می کند.
توجه:
اگر در دموی ها گرمی غلبه کند باعث تحرک و فعالیت بیش تر شده و موجب لاغری و کم خوابی می گردد ولی اگر رطوبت در آن ها غلبه کند ممکن است چاقی پرخوابی و کم تحرکی بیاورد. دموی ها می توانند مزاج خود را با طبیعت سازگار کنند مثل :صبح که مزاج گرم و تر دارد و یا بهار که گرم و تر می باشد. رفتارهای خوب و حسن خلق ها از گرمی و تری صادر می شود و در کل در گروه گرم و تر انرژی بسیار زیادی نهفته می باشد.
مزاج گرم و خشک
گروهی که در این دسته قرار می گیرند گرم وخشک یا صفراوی هستند:
- این ها افرادی لاغر می باشند که گرمی و خشکی در بدنشان حاکم است.
- امکان دارد با خوردن کمترین گرمی دچار حساسیت شوند.
- می توانند خواب کمی داشته باشند.
- قدرت هضم بالایی دارند.
- دارای عروق برجسته ای هستند
- تحمل گرما را اصلا ندارند.
- اگر غلبه خشکی داشته باشند دچار بی خوابی می شوند.
- خیلی زود عصبانی می شوند و زود هم می بخشند و فراموش می کنند
- قدرت حافظه و یادگیری بالایی دارند
- اگر خشکی زیادی داشته باشند موهایشان کاملا مجعد می شود .
- رفتارهای مخاطره آمیز و تند را نمی توانند تحمل کنند.
- بالای زبان و چشمانشان ممکن است زرد باشد.
- در گرمی و خشکی چاقی وجود ندارد مگر اینکه سو مزاجی ایجاد شده باشد گرم و خشک ها استخوان بندی محکم و درشتی دارند و ممکن است بدن عضلانی داشته باشند اما لاغر هستند .
توجه :
در طبیعت گرمی و خشکی و مصادیقی دارد مثل : ظهر که گرم و خشک است .در فصل ها تابستان فصل گرمی و خشکی است که گرم و خشک ها در این فصل بدحال تر می شوند و در صورت استفاده از عطر های گرم و تند دچار مشکل می شوند و همین طور با آهنگ های تند نیز ممکن است دچار مشکل شوند.
نکته: شاخص اصلی این افراد لاغری و احساس گرمی می باشد .
مزاج سرد و تر
گروهی که در این دسته قرار می گیرند سرد و تر یا بلغمی هستند:
- بلغمی ها مزاج ها معمولا افرادی چاق هستند اما چاقی شان عضلانی و گوشتی نیست و ناشی از چربی است .
- حرکات بسیار کندی دارند .
- آرام هستند و طول خوابشان هم زیاد است .
- کسل و بیحال هستند .
- افرادی فرمانبردار و مطیع می باشند.
- معمولا پوست بدنشان نرم ،مرطوب و سفید است یعنی سردی و رطوبت دارند.
- دارای نبض قوی ای نیستند و نبضی کند و آرام دارند .
- با کندی و آرامی صحبت می کنند .
- خواب سنگینی دارند .
10-قدرت هضم خوبی ندارند.
11-اشتهای خوبی ندارند و با سو مزاج دچار اشتهای زیادی می شوند و به خاطر غالب بودن رطوبت بدن ممکن است با خوردن سرد و تر ها دچار چاقی مفرط شوند خیلی از این افراد با خوردن آب یا ماست چاق می شوند که هر دو سرد و تر می باشند و حتی با خوردن غذاهای اندک و کم دچار چاقی می شوند .
12-به علت اینکه سردی در بدن این افراد غلبه می کند از لحاظ ساختار روحی و روانی سرد و ترها افرادی آرام فرمانبردار و صلح جو هستند.
13-بیشتر دوراندیش هستند .
14-با احتیاط امورشان را انجام می دهند.
15-خیلی شجاعت از خود نشان نمی دهند .
16-ترس در این افراد بیشتر غلبه داردیعنی اهل ریسک نیستند.
17-روابط اجتماعی قوی ندارند
18-از نظر حافظه هوش و استعداد از قدرت تمرکز بالایی برخوردار نیستند.
19-دیر عصبانی می شوند.
20-صبور هستند.
21-کم انرژی می باشند
توجه :
فصل ها و زمان ها نیز مزاج خاص خود را دارا هستند .مزاج شب مزاج سردی و رطوبت است بهترین زمان برای آرامش و خواب است . از نظر فصل ها در زمستان سردی و رطوبت غلبه دارد و از نظر سن بالای شصت سال ، سن سردی و تری می باشد. همچنین غذاهای مختلفی هستند که می توانند سردی و تری را در بدن بیشتر کنند پس با شناخت مزاج و نوع خلط می توانیم تنظیم کننده اخلاط در بدنمان باشیم که زیادتی این اخلاط باعث آسیب نگردد.
مزاج سرد و خشک
گروهی که در این دسته قرار می گیرند سرد و خشک یا سودای هستند :
- افراد سرد و خشک یعنی سودایی ها از نظر هیکل خشکی دارند و و هیچ وقت چاق نمی باشند مگر اینکه سو مزاجی بر بدن این افراد عارض شده باشد یا اینکه نوعی بیماری و مشکلی داشته باشد.
- استخوان بندی نازک و کشیده ای دارند.
- رنگ پوستشان می تواند سفید سبزه و یا تیره باشد
- موی بدنشان کم است و مستعد سفیدی مو هستند .
- نبض کندی دارند اما نبضشان سفت و محکم است.
- بدنشان در لمس می تواند سرد باشد و خشکی پوستشان کاملا مشخص و معلوم می باشد .
- حرکات آرام و کندی دارند .
- با احتیاط و دقت صحبت می کنند.
- کلامشان بلند و صریح نیست .
10-ممکن است از خشکی بینی شکایت داشته باشند .
11-زود سیر و سریع گرسنه می شوند.
12-به دلیل خشکی که دارند ممکن است یبوست در مزاج این افراد غالب باشد.
13-رفتارهای مخاطره آمیزی ندارند.
14-با احتیاط عمل می کنند.
15-کم معاشرت و تابع مقررات دقیق و فنی می باشند یعنی کاملا در محدوده مقررات عمل می کنند و حسابگر هستند.
16-بسیار سمج و دوراندیش هستند یا کاری را انجام نمی دهند و یا اگر انجام دهد باید تا انتهای آن پیگیری کنند .
توجه:
از نظر زمانی و مکانی جاهایی را هم می توان نسبت مزاج سودا داد مثل: مزاج عصر سرد و خشک است و از نظر فصل، پاییز فصل سودا می باشد و از لحاظ سن، بین چهل تا شصت سال سن غلبه سوداست.
چند نکته مهم
اگر سودایی ها از تعادل خارج شوند مشکلات زیادی ایجاد می شود خیلی ها تصورشان این است که سوداوی ها افرادی هستند که مشکلات روحی و روانی دارند در حالی که این طور نیست هر خلطی که در بدن بسوزد تبدیل به سودا می شود. ممکن است دموی ها صفرای ها و حتی بلغمی ها هم اخلاطی در بدنشان بسوزد و رسوب کند و تبدیل به سودا گردد .سودای طبیعی بهترین مزاج هاست بیشتر فیلسوف ها و نوابغ از سودایی ها و سرد مزاج هستند اما سودای غیرطبیعی می تواند مستعد بیماری های روحی ،روانی، افسردگی و مشکلات مختلفی می شود که این در هر مزاجی ممکن است اتفاق بیفتد عنی هر خلطی ممکن است در بدن بسوزد و تبدیل به سودای غیرطبیعی شود و این مختص سودایی ها نیست. هر کدام از این اخلاط اگر غلبه پیدا کنند در آن زمان مستعد بیماری ها می باشند یعنی دموی ها در بهار مستعد بیماری های دموی هستند. صفراوی ها در تابستان، سودایی ها در پاییز و بلغمی ها در زمستان مستعد بیماری های بلغمی هستند پس با شناخت مزاج و وضعیت مزاجی می توانیم به سلامت خود بسیار کمک کنیم.